Чӑваш Енри виҫӗ агропромышленность предприятийӗ Мускавран пысӑк сумма укҫа илӗ. Вӗсем кӑҫал калӑпӑшлӑ инвестици проекчӗсене пурнӑҫа кӗртнӗ. Ансартрах каласан, выльӑх-чӗрлӗх фермисем хута янӑ.
Федераци хыснинчен субсиди илмелли конкурсра Патӑрьел районӗнчи «Исток» тулли мар яваплӑ общество, Хӗрлӗ Чутай раойнӗнчи «Коминтерн» ял хуҫалӑх кооперативӗ, Вӑрнар районӗнчи «Вӑрнарти аш-какай комбиначӗ» акционерсен обществи ҫӗнтернӗ. Малтанхисем пӗрер проект тӑратнӑ, юлашкинчен асӑнни — иккӗ.
Вӗсен пӗтӗмӗшле смета хакӗ 326 миллион та 400 пин тенке ларнӑ. Проект хуҫисене хыснаран 81 миллион та 600 пин тенкӗ лекмелле.
Кӑҫал, сӑмах май, Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсем 32 инвестици проектне 1 миллиард тенкӗлӗх пурнӑҫа кӗртнӗ.
Чӑваш Енри ачасем «Символы России. Литературные юбилеи» (чӑв. Раҫҫей элемӗсем. Литература юбилейӗсем) Раҫҫейри олимпиадӑра палӑрнӑ. Ҫӗрпӳ районӗнчи Кирилл Даниловпа Ҫӗнӗ Шупашкарти Ксения Мартьянова ӗҫӗсем пирӗн республикӑрисенчен чи лайӑххисен шутне кӗнӗ.
Раҫҫей Культура министерстви, А.М. Горький ячӗллӗ литература институчӗ, В.И. Даль ячӗллӗ Раҫҫей литературин историйӗ патшалӑх музейӗ, Раҫсейӗн ача-пӑча вулавӑшӗ йӗркеленӗ пултарулӑх ӑмӑртӑвӗшӗн пирӗн патра Республикӑн ача-пӑча вулавӑшӗ яваплӑ пулнӑ. Ачасене ҫула кура икӗ категорипе пайланӑ: 7-10 тата 11-14 ҫултисене.
Малтан каланӑ йышра Степанов Даниил (Красноармейски районӗ), Пахинов Александр (Хӗрлӗ Чутай районӗ), Алексеева Елизавета (Сӗнтӗрвӑрри районӗ), Александров Максим (Муркаш районӗ), Ефремова Ольга (Пӑрачкав районӗ), Матвеева Александра (Вӑрмар районӗ), Данилов Кирилл (Ҫӗрпӳ районӗ), Шепилова Екатерина (Шупашкар районӗ), Антипов Олег (Шӑмӑршӑ районӗ), Семенова Надежда (Ҫӗмӗрле районӗ), Тимофеева Виталия (Етӗрне районӗ), Муратова Екатерина (Елчӗк районӗ), Николаева Анна (Тӑвай районӗ), Павлова Виктория (Канаш хули), Копанева Мария (Ҫӗнӗ Шупашкар), Николаева Евгения (Шупашкар) палӑрнӑ.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн эксперчӗсем Чӑваш Енри чи ванса-япӑхса пӗтнӗ ҫулсене палӑртнӑ. Списока, эпир пӗлнӗ тӑрӑх, влаҫра ӗҫлекенсем патне ярса панӑ. Вӗсен кӑлтӑка пӗтерме мера йышӑнмалла.
Ҫулсене пӑхса ҫаврӑннӑ хыҫҫӑн Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн регионти хастарӗсем шӑтӑк-путӑклӑ ҫулсен рейтингне хатӗрленӗ. Списокра Шупашкарти Лапсар тата Ишлей проезчӗсем ҫӳлти йӗркесене йышӑнаҫҫӗ.
Рейтингра пӗтӗмпе — 231 объект. Япӑх ҫул тесе Шупашкарти Иван Яковлев проспектне те хаклаҫҫӗ иккен. Тӗп хуламӑрти Граждан, Хабиб Миначев урамӗсенчи япӑхнӑ вырӑнсене те начар ҫулсен йышне кӗртнӗ.
Республикӑри ытти-район хулана илсен, Улатӑрти, Канашри, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Йӗпреҫ, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенчи ҫулсем пур.
Чӑваш Енри ӗҫлӗх центрӗсенче юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне 3797 ҫынна ӗҫсӗр тесе шута илнӗ. ЧР Ӗҫлев тата социаллӑ аталану министерстви статистикӑна эрнесерен ҫӗнетсе тӑрать. Патшалӑхӑн органне ӗҫ шыраса пынисен хисепне ӗҫлеме пултараканнисен йышӗпе те танлаштарса пӑхнӑ. Ку цифра — 0,61 процент.
Ӗҫсӗрлӗх шайӗ пӗчӗк муниципалитетсен шутӗнче — Комсомольски районӗ (унта вӑйпиттисенчен 0,21% ӗҫлев центрӗнчен пулӑшу ыйтать), Вӑрмар тата Ҫӗрпӳ районӗсем (0,22%). Ӗҫсӗрлӗх ҫивӗчлӗхӗ пӗчӗкрех муниципалитетсем —Комсомольски (0,04 единица), Хӗрлӗ Чутай (0,05 единица) тата Улатӑр (0,06 единица).
Тулли мар ӗҫ кунӗпе тӑрӑшакансем те пур. Ун пеккисене пирӗн республикӑра 942 ҫынна шута илнӗ.
Вакансисен хисепӗ — 19 пин те 411 единица.
Кӑҫал ҫулла футбол енӗпе иртнӗ тӗнче чемпионатӗнче Раҫҫей команди Испание ҫӗнтерсе чӗрӗк финала тухнӑ хыҫҫӑн футболистсене кашниех килӗштерме пуҫларӗ. Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ ушкӑнӗнче чӑваш юнӗллӗ футболистсем пуррине эпир пӗлтернӗччӗ.
Аса илтерер, Сергей Игнашевич тата Артем Дзюба амӑшӗсем – чӑвашсем. Дзюба маларах Ҫӗрпӗве канма килсе ҫӳренӗ, унта футболистӑн тӑванӗсем пур иккен. Игнашевич Хӗрлӗ Чутай районӗнчи спорт шкулне бутсы ярса панӑ-мӗн. Александр Головинӑн аслашшӗ Елчӗк районӗнче ҫуралнӑ, Кемӗр облаҫне ӗҫлеме тухса кайса тӗпленнӗ.
Авӑн уйӑхӗн ҫурринче Шупашкарти Дзюба хушаматлӑ ҫамрӑк ҫемьере ывӑл ҫуралнӑ. Ӑна ашшӗ-амӑшӗ Артем ят хунӑ. Ҫакӑн пирки Шупашкар хулин Калинин район администрацийӗнче пӗлтернӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республика министрӗсене унчченхи ӗҫтешӗсемпе туслӑха татма чӗнсе каланӑ. Кунта сӑмах строительство усламӗпе тимлекен ӗнерхи тӳре-шара пирки пырать.
Элтепер ахальтен хумханмасть иккен. Подрядчика ҫаврӑннӑ ӗнерхи тӳре-шара ӗҫе вӑхӑтра пурнӑҫлаймас хӑрушлӑх сиксе тухнӑ. Элтепер шанчӑксӑр организацисене мӗншӗн «хура списока» кӗртменнинчен те тӗлӗннӗ.
Вӑраха юлса пыракан объектсенчен пӗри — Хӗрлӗ Чутай ялӗнчи Тарапайӗнчи фельдшерпа акушер пункчӗ. Ӑна Чӑваш Енӗн строительство министрӗн ҫумӗ пулнӑ Валентин Кандейкин ертсе пыракан «СУРА» организаци тума тытӑннӑ. ФАПа ҫурла уйӑхӗнчех хута ямалла пулнӑ. Тепӗр объект — Чӑваш патшалӑх филармонийӗ. Ӑна юсама «Возрождение» фирмӑна (ертӳҫи — строительство министрӗн ҫумӗ пулнӑ Сергей Архипов) шаннӑ. Юсав ӗҫӗсем графикран юлса пыраҫҫӗ-мӗн.
Михаил Игнатьев министрсене туслӑха татма, «ҫыран хӗрринче» е ресторансенче калаҫса татӑлма чӗнсе каланӑ.
Чӑваш Енри 21 районтан хӑшӗсем ҫынсем эрех сахал ӗҫнипе палӑрса тӑнине пӗлес килет-и? «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта республикӑри районсен урӑ паспортне хатӗрленӗ.
Красноармейски тата Комсомольски районӗсенче пурӑнакан ҫынсем эрех-сӑрапа ытлах туслӑ мар иккен. Канаш, Хӗрлӗ Чутай районӗсенче тӗпленнӗ халӑх вара пачах урӑхла – чылайӑшӗ «ҫуттипе» туслӑ-мӗн.
Танлаштарӑма юлашки виҫӗ ҫулти кӑтартусене шута илсе хатӗрленӗ. Пӗтӗмлетӗве Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑх конференцийӗнче пӗлтернӗ. Ӑна шӑпах урӑ куна халалланӑ (авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ). Статистикӑна хатӗрленӗ тухтӑрсен команди ҫакӑ вырӑнти тата республикӑри влаҫа ӗнсе хыҫамалли сӑлтав тесе шухӑшлать.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Шулю ялӗнче ҫӗнӗ клуб туса лартнӑ. Ӑна валли бюджетран 474,7 пин тенкӗ укҫа уйӑрнӑ. Ҫав шутран пысӑк пайне, 405,6 пинне, федераци хыснинчен куҫарнӑ, 25,9 пинне — республикӑран, 43,2 пинне — районтан. Шулюри клуба культура ҫурчӗсен пурлӑхпа техника никӗсне ҫирӗплетесси тата аталантарасси ҫинчен калакан федераци программипе килӗшӳллӗн хӑпартнӑ.
75 вырӑнлӑ клуб халӗ куракансене йышӑнма хатӗрленет. Ӗҫ епле пынипе ӗнер райадминистраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров паллашнӑ.
Ҫӗнӗ учреждение оборудовани тата оргтехника кӳрсе килнӗ, музыка инструменчӗсемпе сцена ҫине тухмалли тумтире туяннӑ. Халӗ креслӑсене вырнаҫтараҫҫӗ. Вӗсене, район администрацийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, районӑн централизациленӗ клуб тытӑмӗ уйӑрнӑ.
Пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗслев вӑхӑтӗнче Чӑваш Енри шкулсем пӗлӗве объективлӑ хакламан. Вӗсен списокне Вӗренӳ пахалӑхне хаклакан федераци институчӗн сайтӗнче пичетленӗ. Тӗрӗслев пахалӑхне Рособрнадзор пӗтӗмлетнӗ.
Тӳрех палӑртар: список вӑрӑм. Унта Чӑваш Енри шкулсем ҫеҫ мар, Раҫҫейри 3 пине яхӑн вӗренӳ учрежденийӗ пур. Пирӗн тӑрӑхрисенчен ҫакӑнта 21 шкул ҫакланнӑ.
Хулари шкулсенчен унта пӗр вӗренӳ учрежденийӗ кӑна. Вӑл — Шупашкарти 24-мӗш вӑтам шкул. Ыттисем — районсенчисем. Элӗк районӗнчен Чӑваш Сурӑм, Елчӗк районӗнчен Кивӗ Эйпеҫ, Ҫӗмӗрле районӗнчен Кӗҫӗн Тӑван, Комсомольски районӗнчен Анат Тимӗрчкасси, Вӑрнар районӗнчен Малти Ишек шкулӗсем лекнӗ. Унсӑр пуҫне — Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Патӑрьел, Шупашкар, Етӗрне районӗнсенчи икшер, Вӑрмар районӗнчи пилӗк шкул.
Пирӗн республикӑра ял уявӗсене пухӑнасси юлашки ҫулсенче хытах йӑлана кӗчӗ. Ҫак мероприятине тӗрлӗ ҫӗрте тӗрлӗ шайра йӗркелеҫҫӗ. Пӗрисем хӑйсен ял ҫыннисене сума сунине, ятлӑ-сумлисене хисеп тунине палӑртма тӑрӑшаҫҫӗ. Теприсенче килсерен пухнӑ укҫа-тенкӗпе така туянса ӑна пусса шӳрпе пӗҫернипе, вӑрӑм сӗтел хушшине ларса ӗҫсе ҫинипе, концерт пекки лартнипех ҫырлахаҫҫӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи ялсенче те ял кунӗсем ирттернӗ. Нумаях пулмасть унти темиҫе ял тӑрӑхӗнче: Атнар ял тӑрӑхӗнчи Атнарта, Йӳҫпан ял тӑрӑхӗнчи Турханта, Кивӗ Атикасси ял тӑрӑхӗнчи Чурпайӗнче, Мӑн Этмен ял тӑрӑхӗнчи Уйпуҫра, Ҫӗн Ирчемесра, Малиновкӑра уявсене пухӑннӑ. Вӗсене сӑнлакан сӑн ӳкерчӗксенчен пӗринче (ӑна район администрацийӗн сайтӗнче куртӑмӑр) ҫынсем ҫутӑ юпине спорт инвентарӗ вырӑнне усӑ курнине асӑрхарӑмӑр. Ку вӑл ялсенче спорт хатӗрӗсем хӗсӗккине палӑртакан пулӑм-тӑр...
+17.3 °C